Anatomia patologiczna

W materiale sekcyjnym Zakładu Anatomii Patologicznej Uniwersytetu Warszawskiego i 9 prosektoriów miejskich szpitali w Warszawie za okres czasu od 1. I. 1921 – do 31. XII. 1926 stwierdzono (Wilhelm Czarnocki) 20 przypadków zaniku wątroby, wśród tego na 5151 sekcyj wykonanych w Zakładzie Anatomii Patologicznej 11 (nieco ponad 0,21%). Przeszło połowa przypadków zaniku wątroby (11 na 20) dotyczyła osób między 21 a 40 rokiem życia, mężczyzn było 9, kobiet 11. Licząc od pojawienia się żółtaczki zanik wątroby trwał najkrócej 8 dni, najdłużej 52 dni. Anatomia patologiczna. Ogólnie jest przyjęty podział zaniku wątroby Seyfartha, który odróżnia postać ostrą, podostrą, podprzewlekłą i przewlekłą. Postać ostra zaniku wątroby, trwająca przeważnie tylko kilka dni, zdarza się rzadko. Już po otwarciu brzucha uderza zmiana prawidłowych stosunków w prawym podżebrzu. Polega ona na tym, że prawe podżebrze jest zajęte przez żołądek i jelita, natom iast wątroba znajduje się wysoko, tuż pod kopułą przepony. Wątroba jest znacznie zmniejszona, zwłaszcza lewy jej płat. Prawy płat jest spłaszczony w wymiarze strzałkowym. Waga wątroby obniża się o połowę i więcej. Uderza także wybitne zwiotczenie wątroby, można ją zginać we wszystkich kierunkach, a położona na talerz spłaszcza się na kształt rozpływającej się, rozmiękłej masy. Powierzchnia wątroby jest pomarszczona, gdyż jej torebka jest znacznie większa niż sam narząd. Brzegi wątroby są zaostrzone. Na przekroju wątroba jest jednostajnie żółta lub żółtobrunatna. Budowa zrazików wątrobowych jest zupełnie zatarta. Powierzchnia przekroju pokrywa się po pewnym czasie białawym nalotem, przypominającym pleśń i składającym się głównie z leucyny, tyrozyny i innych aminokwasów, powstałych wskutek samotrawienia (autolysis) miąższu wątroby. Drobnowidowo stwierdza się, zwłaszcza w środkowej części zrazików wątrobowych, zwyro dnienie miąższowe, tłuszczowe i wodniczkowe oraz martwicę i rozpad komórek wątrobowych obok znacznego zniekształcenia układu beleczkowego. Natomiast odrost komórek wątrobowych jest ledwie zaznaczony. W postaci ostrej zaniku wątroby, wątroba jest także zmniejszona, jej barwa na powierzchni i na przekroju nie jest jednak jednostajnie żółta, jak w postaci ostrej, lecz pstra, a to zależnie od tego, że obok przeważających ognisk żółtych znajdują się ogniska czerwone, leżące nieco niżej poziomu ognisk żółtych oraz niezmienionej tkanki wątrobowej. [patrz też: anatomia palpacyjna, amlodypina, prometazyna ]